“Công dân toàn cầu” là từ khóa được nhắc đến rất nhiều trong nền giáo dục hiện đại. Đồng thời, việc phát triển học sinh trở thành những công dân toàn cầu là một trong những mục tiêu quan trọng của giáo dục Việt Nam và thế giới. Câu hỏi lớn đặt ra là: Như thế nào là một công dân toàn cầu? Liệu chương trình giáo dục toàn cầu có thực sự phù hợp với học sinh Việt Nam?
Trong tập 92 của The Quoc Khanh Show, khách mời Đào Thu Hiền, hiện là Giám đốc Điều hành Hệ thống Trường liên cấp BMS (tiền thân là Ban Mai School) đã có những chia sẻ về nền tảng giáo dục kiến tạo công dân toàn cầu cho học sinh Việt Nam, cũng như giải đáp mối băn khoăn của phụ huynh xoay quanh câu chuyện: “Giáo dục toàn cầu liệu có làm mờ bản sắc dân tộc?”.
Điều gì tạo nên một công dân toàn cầu?
Giáo dục công dân toàn cầu được xem là xu hướng quan trọng trong nền giáo dục Việt Nam và thế giới, đặc biệt trong kỷ nguyên hội nhập. Theo khách mời Thu Hiền: “Mục tiêu của giáo dục ở bất kỳ quốc gia nào là đào tạo nên những công dân có tri thức, sức khỏe, nhân cách và năng lực chuyên môn để đóng góp tích cực vào sự phát triển xã hội”. Vì vậy, giáo dục học sinh trở thành công dân toàn cầu là mục tiêu lớn lao mà nền giáo dục hướng tới.
Trước câu hỏi về những kỹ năng quan trọng mà giáo dục Việt Nam cần tập trung để xây dựng nền tảng cho những công dân toàn cầu tương lai, chị Hiền nói thêm: “Một công dân toàn cầu cần hội tụ nhiều kỹ năng và phẩm chất đặc biệt để tự tin bước ra thế giới”. Cụ thể, tư duy phản biện là yếu tố quan trọng, giúp các học sinh phân tích sâu sắc, đánh giá thông tin đa chiều và tìm ra giải pháp phù hợp trong mọi tình huống. Bên cạnh đó, tư duy toàn cầu mở ra góc nhìn rộng lớn, mang đến cho các em sự nhận thức về những vấn đề quốc tế, từ kinh tế, chính trị đến xã hội, từ đó hình thành quan điểm một cách thấu đáo.
Với khách mời, học sinh cũng cần hiểu rõ giá trị và bản sắc riêng của mình, bởi “công dân toàn cầu không phải là hòa tan vào môi trường quốc tế, mà nhận thức được mình là ai giữa xã hội đa bản sắc”. Một yếu tố quan trọng khác cần được chú trọng trong giáo dục công dân toàn cầu là sức khỏe thể chất và tinh thần. Bởi xã hội toàn cầu cần được vận hành bởi những công dân khỏe mạnh và có tư duy tích cực.
Không kém phần quan trọng là tư duy “win -win” trong xây dựng mối quan hệ xã hội. Các em học sinh cần có góc nhìn mang tính xây dựng, và biết cách xây dựng mối quan hệ dựa trên sự đồng hành và sẻ chia để cùng tiến bộ. Cuối cùng, sự chuyên nghiệp trong thái độ, cách làm việc và cách tương tác chính là chìa khóa để công dân toàn cầu khẳng định giá trị của mình trong bất kỳ hoàn cảnh nào. Đối với chị Hiền, những kỹ năng này không chỉ mở ra cánh cửa hội nhập mà còn nuôi dưỡng sự thành công bền vững trên hành trình toàn cầu hóa.
Nền tảng giáo dục toàn cầu có vô tình làm mờ bản sắc dân tộc?
“Liệu bản sắc Việt Nam có mờ nhạt đi khi các con được tiếp cận với nền tảng giáo dục toàn cầu” là mối băn khoăn rất lớn của các phụ huynh. Hiểu được nỗi lo này, khách mời Thu Hiền chia sẻ: “Thực chất, các trường công hay tư tại Việt Nam đều nằm trong khuôn khổ văn hóa cũng như xã hội Việt Nam, nên các kiến thức về quốc gia, truyền thống luôn cần đảm bảo truyền tải xuyên suốt chương trình học của các em”. Mô hình đào tạo giáo dục toàn cầu tại BMS không chỉ tập trung trang bị cho học sinh kiến thức và kỹ năng hội nhập, mà còn luôn chú trọng việc nuôi dưỡng tình yêu văn hóa, niềm tự hào dân tộc. Việc giúp các học sinh hiểu rõ truyền thống, ngôn ngữ, và giá trị Việt Nam chính là nền tảng để các em tự tin bước ra thế giới mà vẫn biết mình là ai, mình đến từ đâu.
Tuy nhiên, nhà trường không thể làm điều này một mình. Vai trò của phụ huynh là vô cùng quan trọng. Là người làm giáo dục, chị Hiền luôn khuyến khích bố mẹ giáo dục con về những truyền thông tốt đẹp của gia đình. Có thể nói, những câu chuyện cha mẹ kể, những giá trị quý giá mà gia đình gìn giữ qua từng thế hệ sẽ tạo nên gốc rễ vững chắc cho các em. Đó là nơi quy nhất mà các học sinh luôn có thể quay về, là mỏ neo để bất kể đi xa đến đâu, các em cũng không bị lung lay bởi bất kỳ điều kiện ngoại cảnh nào.
Công dân toàn cầu không phải là hòa tan vào môi trường quốc tế, mà nhận thức được mình là ai giữa xã hội đa bản sắc.
Đào Thu Hiền – Giám đốc Hệ thống Trường Liên cấp BMS
Đối với khách mời Thu Hiền, bố mẹ không cần là những người học cao hiểu rộng, đi xa đi nhiều mới có thể nuôi dưỡng con trở thành những công dân toàn cầu. Điều quan trọng nhất mà những phụ huynh cần có để tạo nên nền tảng cho con tiến xa là một tư duy cởi mở, sự đồng hành và kiến tạo điều kiện cho con được tiếp cận với nền giáo dục lành mạnh và tối ưu.
Sự phối hợp giữa nhà trường và gia đình là chìa khóa mở ra cánh cửa tương lai cho các “mầm non” vươn xa hơn. Tại đây, nhà trường sẽ đảm bảo các học sinh có năng lực toàn cầu, còn cha mẹ sẽ giúp các con giữ gìn bản sắc riêng. Khi đó, học sinh không chỉ hội nhập tốt mà còn tự hào và vững vàng với bản sắc Việt Nam của mình.
Đào tạo công dân toàn cầu với nền tảng kiến thức tài chính vững chắc
Bên cạnh trang bị cho học sinh tư duy phản biện, nền tảng kiến thức văn hóa, xã hội phong phú, chương trình giáo dục tài chính cũng được BMS chú trọng để xây dựng nền tảng cho những công dân toàn cầu. Cụ thể, ở bậc tiểu học, các em được trang bị vốn kiến thức cơ bản về tài chính thông qua việc làm quen với các khái niệm cơ bản như tiền là gì, tiền được sử dụng để làm gì và kiếm tiền như thế nào. Đồng thời, học sinh cũng được hướng dẫn cách tiêu tiền sao cho hợp lý, phân biệt giữa chi tiêu cần thiết và lãng phí. Bên cạnh đó, việc lập ngân sách cá nhân cũng được giới thiệu để học sinh biết cách quản lý số tiền mình được nhận, cũng như học cách sử dụng tiền tiêu vặt hàng tháng phù hợp với từng mục tiêu.
Phụ huynh không cần phải là những người học cao hiểu rộng, đi xa đi nhiều mới có thể nuôi con trở thành công dân toàn cầu. Bố mẹ có thể tạo nền tảng cho con bằng sự đồng hành và trao cho con cơ hội tiếp cận với nền giáo dục toàn cầu.
Đào Thu Hiền – Giám đốc Hệ thống Trường Liên cấp BMS
Khi lên bậc trung học cơ sở, chương trình mở rộng nội dung sang các chủ đề lớn hơn như nền kinh tế và cách doanh nghiệp vận hành. Học sinh bắt đầu tìm hiểu về mô hình kinh doanh, cách thị trường hoạt động và những yếu tố cốt lõi của một nền kinh tế. Các em cũng được khuyến khích tư duy sáng tạo về khởi nghiệp, học cách xây dựng ý tưởng và phân tích tính khả thi của những ý tưởng đó.
Đến cập bậc trung học phổ thông, các em sẽ được tham gia hướng nghiệp, học cách lựa chọn ngành phù hợp với năng lực và cách chuẩn bị CV ứng tuyển vào doanh nghiệp. Bên cạnh lý thuyết, nhà trường tổ chức rất nhiều cuộc thi như Shark Tank, Khởi Nghiệp,.. nhằm đo lường mức độ ứng dụng kiến thức của các em học sinh vào thực tiễn.
Với chương trình giáo dục tài chính, học sinh không chỉ được trang bị kiến thức mà còn phát triển tư duy về giá trị của tiền bạc, cách quản lý tài chính cá nhân, cũng như những kỹ năng và tư duy cần thiết để trở thành những công dân tự tin và có trách nhiệm với chính mình.
Câu chuyện về hành trình tâm huyết phát triển môi trường giáo dục lành mạnh cho những công dân toàn cầu của khách mời Đào Thu Hiền, Giám đốc Điều hành Hệ thống Trường liên cấp BMS được thể hiện trọn vẹn tại tập 92 của The Quoc Khanh Show. Mời quý khán giả theo dõi tại đây.
Thảo luận về bài viết