Trong chương trình Thought Show mùa 2, hãy cùng chị Nam Phương Oxford – Phiên dịch viên cabin – khám phá bài học đắt giá về “sự phù hợp” mà chị đã học được ngay tại Oxford, cách đối mặt với những ngã rẽ sự nghiệp khi biết rằng công việc mình đang làm không phù hợp hoặc có thể sớm bị AI thay thế và giá trị của việc học tập suốt đời.  

Sự phù hợp là bài học đắt giá từ Oxford

Đối với chị Nam Phương, trải nghiệm đắt giá nhất không đến từ sách vở mà từ việc chứng kiến những người bạn sẵn sàng từ bỏ một ngôi trường danh giá như Oxford chỉ vì cảm thấy không phù hợp. Họ mong muốn một trải nghiệm đại học sôi động hơn thay vì một thị trấn yên bình và có phần cổ điển. 

Điều này giúp chị nhận ra rằng: “Không có một “tiêu chuẩn vàng” nào là tuyệt đối. Con đường được xã hội kỳ vọng như tốt nghiệp trường top, làm tập đoàn lớn, ở lại nước ngoài,… sẽ vô nghĩa nếu nó không mang lại hạnh phúc”. Nhờ vậy, chị đã có dũng khí rời bỏ công việc tại ngân hàng JPMorgan Chase dù biết đây là mơ ước của bao người. Chị Phương cảm thấy môi trường làm việc quá cạnh tranh, không phù hợp tính cách và không tạo giá trị cho cuộc sống của mình. 

Chị Phương khẳng định rằng: “Việc từ bỏ công việc không phù hợp với mình không phải sự thất bại mà là thành công. Bởi vì ít nhất chúng ta đã xác định được một con đường không dành cho mình và tiếp tục tìm kiếm điều phù hợp hơn”. Đây là một trong những thông điệp có thể thay đổi định nghĩa về thành công và thất bại trong sự nghiệp của người đang lạc lối.

Hệ giá trị sống chính là “la bàn” dẫn lối

Khi đứng trước những ngã rẽ hay các lựa chọn trong cuộc sống, chiếc “la bàn” lớn nhất chính là hệ giá trị sống cốt lõi của mình. Việc xác định được hệ giá trị này từ sớm giúp chúng ta cảm thấy chắc chắn hơn trên con đường của mình. 

Ba giá trị quan trọng nhất mà chị Nam Phương luôn theo đuổi là:

• Sự tử tế: Coi trọng sự tử tế hơn cả sự giỏi giang. Nếu một người có năng lực nhưng không tử tế, chị sẽ không nể phục và không muốn hợp tác.
• Sự liêm chính: Đây là việc sống đúng với những gì mình nói, luôn cố gắng nói thật và không dùng đến cả những lời nói dối vô hại.
• Sự trao quyền và tạo giá trị: Trong mọi công việc, chị đều mong muốn tạo ra giá trị cho người khác, không chỉ đơn thuần hoàn thành nhiệm vụ của mình.

Thay vì theo đuổi khái niệm “đam mê” (passion) vốn khá mơ hồ và khó khăn, hãy đi theo khả năng đóng góp (contribution).

– Chị Nam Phương Oxford

Từ hệ giá trị này, chị Phương đưa ra một lời khuyên thiết thực cho các bạn trẻ đang mất phương hướng: “Thay vì theo đuổi khái niệm “đam mê” (passion) vốn khá mơ hồ và khó khăn, hãy đi theo khả năng đóng góp (contribution). Khi bạn làm một việc tạo ra kết quả và giá trị cho người khác, bạn không chỉ xác định được công việc đó có phù hợp với mình hay không mà chắc chắn bạn cũng sẽ nhận lại được rất nhiều giá trị cho bản thân”. 

Học tập suốt đời để “sống sót” trong kỷ nguyên AI

Trong bối cảnh thế giới thay đổi quá nhanh, việc học tập suốt đời không chỉ để tích lũy kiến thức mà là để trang bị “kỹ năng sống sót trong kỷ nguyên công nghệ”. Chị Phương nhận định kỹ năng là thứ không thể bị thay thế, đặc biệt là kỹ năng có thể chuyển giao (transferable skills) – tức kỹ năng có thể áp dụng trong mọi môi trường và công việc. 

Chỉ cần còn giữ cho mình một chút tò mò thì chúng ta sẽ có thể học tập suốt đời. 

– Chị Nam Phương Oxford 

Khi nhận thấy công nghệ AI đang phát triển theo cấp số mũ và có thể sớm thay thế công việc phiên dịch cabin, chị Phương đã chủ động học hỏi và thích ứng. Chị xem AI như một trợ lý đắc lực, giúp tổng hợp nhanh thông tin nền và các từ khóa chuyên môn cho một chủ đề dịch mới, tiết kiệm đáng kể thời gian nghiên cứu. Tuy nhiên, chị phản đối tư duy “AI-first” (ưu tiên AI trước) để tránh trao quyền tư duy của mình cho công nghệ. 

Chính tinh thần học tập suốt đời giúp chúng ta liên tục học hỏi những điều mới để thích nghi với thời cuộc. Như chị Nam Phương nhấn mạnh rằng: “Chỉ cần còn giữ cho mình một chút tò mò thì chúng ta sẽ có thể học tập suốt đời”.

Lắng nghe nhiều hơn những câu chuyện đầy cảm hứng của chị Nam Phương Oxford trên Vietsuccess tại đây.

Chân thành cảm ơn thương hiệu Cebraton Premium của Traphaco đã đồng hành cùng chúng tôi trong tập podcast này.