Việt Nam và Mỹ chính thức nâng tầm quan hệ song phương lên hàng “Đối tác chiến lược toàn diện”được xem là “thời điểm vàng” cho nhiều doanh nghiệp Việt tận dụng lợi thế “vươn ra biển lớn”. Để thực hiện được điều này, trước hết, các doanh nghiệp cần tập trung xây dựng hệ thống quản trị hiệu quả nhằm linh hoạt thích ứng.
Trần Sĩ Chương – Nguyên Cố vấn kinh tế Quốc hội Liên bang Hoa Kỳ. Hiện là Senior Partner Khu vực Châu Á – Thái Bình Dương tại 3HORIZONS. Bên cạnh vai trò nghiên cứu và cố vấn cho nhiều doanh nghiệp từ Trung ương đến địa phương, anh Chương còn được biết đến là một chuyên gia có sự hiểu biết sâu sắc về nền kinh tế của Việt Nam cũng như Hoa Kỳ.
Việt Nam đã trở thành điểm đến “bắt buộc” của Hoa Kỳ

Trải qua thời kỳ Covid-19 và những biến động về kinh tế cũng như địa chính trị, Hoa Kỳ dường như nhận ra rằng, chuỗi cung ứng toàn cầu cần được phong phú và đa dạng hơn. Thế nhưng, Mỹ lại không thể rút toàn bộ chuỗi sản xuất về được, vì chi phí dội lên cao, và vì có những lĩnh vực… chưa phù hợp khi thực hiện tại Mỹ.
Trả lời cho câu hỏi “Tại sao Mỹ lại chọn Việt Nam?”, anh Chương thành thật: “Trung Quốc đã và đang đầu tư rất nhiều vào công nghệ cao. Mà công nghệ cao quyết định vận mệnh của thế giới”, vậy nên, Mỹ cần gấp rút, tập trung đầu tư chiến lược vào việc sản xuất chip – vốn đang bị lệ thuộc vào Đài Loan. Nhờ vào vị trí địa lý thuận lợi và tiềm lực kinh tế rộng mở, Việt Nam trở thành điểm đến “bắt buộc” của Hoa Kỳ. Điều này cũng đồng thời mở ra nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp Việt trong hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư với Mỹ. Cho nên, anh Chương nhấn mạnh: “Tất cả các doanh nghiệp trong nước đều có thể tiếp cận cơ hội này.”
Tuy nhiên, để có thể bắt tay với “người bạn lớn” này, việc xây dựng và củng cố nội lực doanh nghiệp là không thể lơ là. Bởi lẽ, khi chính phủ hai nước đã chính thức thông qua quyết định nâng tầm hợp tác đa lĩnh vực, câu chuyện còn lại chính là củng cố nội lực. Nắm rõ yếu tố nội lực giúp doanh nghiệp có khả năng đánh giá được mình đang ở đâu, mình có thể làm được gì, mình muốn tiếp cận cơ hội nào và để tiếp cận được cơ hội đó, doanh nghiệp mình cần làm gì và thay đổi gì?
Nội lực doanh nghiệp quyết định vận hội tương lai của Việt Nam

Muốn tạo được chữ tín, quan trọng nhất là tổ chức nội lực của công ty, tạo nên một hệ thống quản trị có kỷ cương, để người ta tin rằng: anh hứa là anh làm được!
Chuyên gia kinh tế Trần Sĩ Chương
“Nội lực quan trọng nhất là văn hóa doanh nghiệp. Mà cái cốt lõi của văn hóa doanh nghiệp là tạo được chữ tín”. Giải thích cho nhận định này, anh Chương cho hay, trong mọi mối quan hệ cá nhân cũng như xã hội hay kinh tế – thương mại, yếu tố quan trọng nhất là tính tiên lượng. “Tôi phải tin bạn, và tin được vào khả năng của bạn, thì tôi mới có thể tiên lượng được những gì có thể làm tiếp theo cùng bạn”, anh Chương giải thích. Thế nhưng, qua khảo sát của những nhà đầu tư nước ngoài khi đến Việt Nam cho thấy, tính tiên lượng của họ đối với các doanh nghiệp Việt được cho là… khá thấp.
Để làm rõ quan điểm này, anh Chương chỉ ra, phần lớn các doanh nghiệp nước ngoài khi hợp tác với Việt Nam, đều lựa chọn hợp tác ngắn hạn, thay vì dài hạn. Bởi họ chưa thể tiên lượng được những chính sách nào sẽ đổi mới trong tương lai tại chính doanh nghiệp mà họ đang cùng hợp tác. Dù rằng đã tính toán được kết quả sẽ đạt được và chấp nhận những rủi ro có thể xảy trước biến động kinh tế vĩ mô.
Do đó, các doanh nghiệp trong nước nếu muốn hợp tác tốt với các nhà đầu tư có uy tín ở nước ngoài, kể cả Hoa Kỳ, thì tính quản trị của doanh nghiệp phải cao, vì nó quyết định vận hội tương lai của Việt Nam trên trường quốc tế. Cụ thể, khi doanh nghiệp quan tâm đến xây dựng nội lực, xây dựng hệ thống kỷ cương, đồng nghĩa với việc lãnh đạo doanh nghiệp đó không chỉ có chiến lược phát triển nghiêm túc mà còn chú trọng đến việc xây dựng hệ thống quản trị để đi được đường dài mà không bị “gãy gánh giữa đường”.
Hệ thống quản trị chưa tạo đà cho doanh nghiệp Việt

Hệ thống quản trị có kỷ cương cho phép các nhà lãnh đạo kiểm soát và giải quyết công việc với mức độ rủi ro thấp nhất có thể.
Chuyên gia kinh tê Trần Sĩ Chương
Vậy vì sao các doanh nghiệp trong nước, thậm chí cả doanh nghiệp lớn vẫn chưa ý thức được giá trị của hệ thống quản trị? Đó là bởi vì các doanh nghiệp vẫn chưa đánh giá đúng giá trị và tầm quan trọng của thành viên độc lập HĐQT trong việc xây dựng một hệ thống quản trị có kỷ cương. “Thành viên độc lập HĐQT có giá trị rất lớn, đảm bảo được kỷ cương của hệ thống”, anh Chương chia sẻ.
Hệ thống quản trị cung cấp cho nhà lãnh đạo khả năng quản lý tài nguyên và nhân lực một cách hiệu quả, đảm bảo rằng các nguồn lực được chuyển hướng và sử dụng đúng cách để tạo ra giá trị. Song song đó, hệ thống quản trị đúng đắn giúp nhà lãnh đạo xác định và phân phối lại tài nguyên một cách linh hoạt và hiệu quả, đồng thời tối ưu hóa sự tương tác giữa các bộ phận và nhân viên.

Hệ thống quản trị cho phép nhà sáng lập doanh nghiệp khả năng quyết định sự kế thừa những giá trị mình đã tạo ra.
Chuyên gia kinh tế Trần Sĩ Chương
Có hai lý do khiến nhà lãnh đạo còn “chậm” trong việc phát triển nhận thức này:
– Thứ nhất, trong thời gian khởi nghiệp, các nhà lãnh đạo đã quen với việc quản lý các công việc hằng ngày và thực hiện chiến lược phát triển một cách khéo léo. Do đó, khi đội ngũ nhân viên tăng lên theo cấp số nhân, họ vẫn quen với nếp cũ, tiếp tục duy trì thói quen tự quản lý này. Thế nhưng, các nhà lãnh đạo dường như quên rằng, đến một thời điểm nào đó, họ sẽ “đuối”, và họ cần một hệ thống quản trị độc lập có kỷ cương thay mình thực hiện công việc “kiểm và quản” này. Mặc khác, thói quen “tự mình làm sẽ tốt hơn” cũng gián tiếp trói tay các nhà quản trị cao cấp của chính họ.
– Mặc khác, các nhà lãnh đạo đôi lúc e ngại rằng, buông lơi việc kiểm soát khiến họ “mất uy quyền” trong doanh nghiệp. “Đây là một lỗi sai cơ bản. Vì hệ thống quản trị cho phép nhà lãnh đạo ‘buông mà không bỏ”, anh Chương nhấn mạnh. “Buông bỏ” ở đây chính là trao quyền cho hệ thống quản trị độc lập và đội ngũ nhân sự, để hệ thống này thay chủ doanh nghiệp “kiểm và quản”. Điều này, vừa không làm lu mờ vai trò của nhà lãnh đạo, mà còn giúp những giá trị này được duy trì và phát triển bền vững hơn.
Một hệ thống tốt cho phép doanh nghiệp vượt qua giai đoạn khó khăn và dễ dàng tái tạo nhanh chóng trước những biến chuyển của thời cuộc. Xây dựng hệ thống quản trị doanh nghiệp tốt, không chỉ giúp doanh nghiệp phát triển dài hạn, mà còn đóng góp rất lớn vào sự phát triển kinh tế vĩ mô của đất nước.
Và để hiểu rõ hơn về cách xây dựng “kỷ cương trong hệ thống quản trị”, mời các bạn cũng lắng nghe tại đây.
Thảo luận về bài viết